It is me babe, 50 years down the road

Toυ Σπύρου Δήμα Πριν λίγο καιρό ο Μπομπ Ντύλαν γιόρτασε τα εβδομηκοστά του γενέθλια. Μου φάνηκε κάπως παράξενο. Στο μυαλό μου, ο Ντύλαν ήταν πάντα αρκετά μεγάλος. Ο τρόπος που τραγουδούσε ακόμα και στον πρώτο του δίσκο, μόλις εικοσιενός τότε, αρχές δεκαετίας του ΄60, σου δημιουργούσε την εντύπωση ότι ακούς έναν ηλικιωμένο μπλουζίστα. Η ένρινη, βραχνή φωνή του είχε ένα ειδικό βάρος ανέκαθεν. Αυτό που τραγουδούσε, το πίστευες. Έφερνε από τότε μαζί του μια παράδοση που χανόταν στο συλλογικό ασυνείδητο μιας φανταστικής Αμερικής. Που γνώριζε βαθιά μέσα του ότι το παρελθόν είναι πάντα ζωντανό στο σήμερα. Η φλέβα της φολκ μουσικής ήταν η φλέβα χρυσού που χτύπησε. Η μεγάλη του εγκυκλοπαίδεια ήταν τα εκατοντάδες φολκ τραγούδια της αμερικανικής μουσικής παράδοσης. Ζυμωμένα μέσα στους χώρους που οι άνθρωποι εργάζονταν σκληρά, εκεί που γιόρταζαν τη ζωή και εκεί που θρηνούσαν τις δυστυχίες τους. Εκεί που τα νέα για τους θρυλικούς παρανόμους της εποχής έπαιρναν τη μορφή τραγουδιών.

 

Έφυγε από την πόλη του στη Μινεσότα, και κατέβηκε στη Νέα Υόρκη για να συναντήσει το πεπρωμένο του. Μόνος μέσα στον σκληρό χειμώνα της μητρόπολης. Έμενε σε διαμερίσματα φίλων και τριγυρνούσε στα κλαμπάκια για να παίξει με αντίτιμο λίγα δολάρια. Από τις γειτονιές του Greenwich Village στη Νέα Υόρκη, ηγέτης του φολκ κινήματος της δεκαετίας του 60, τα τραγούδια διαμαρτυρίας που έγραφε τότε έγιναν ύμνοι της προοδευτικής νεολαίας σε όλο τον κόσμο. Μη θέλοντας να σταμπαριστεί, έβγαλε με βίαιο τρόπο τον εαυτό του από την κατηγοριοποίηση το 1965, στο φεστιβάλ του Newport, όταν σόκαρε τους πιουρίστες της φολκ παίζοντας ένα θορυβώδες ηλεκτρικό σετ. Με το άλμπουμ Highway 61 Revisited ξανάγραψε τους κανόνες του ροκ καταλύοντάς τους. Έφερα την ποίηση και τις σουρεαλιστικές εικόνες στη νεανική κουλτούρα της εποχής. Μόλις κατακτούσε μια κορυφή, και πριν προλάβει το κοινό να καταλαγιάσει το χειροκρότημά του, αυτός είχε ήδη φύγει. Δεν ήθελε να ανήκει σε κανέναν και πουθενά. Άλλοτε οι δίσκοι του είχαν επιτυχία, άλλοτε όχι. Πολλές φορές δημιουργούσε αντιδράσεις. Ποτέ δεν μπορούσε κανείς να ξέρει τι να περιμένει απ αυτόν.

 

Το 1966 ένα σοβαρό ατύχημα με μοτοσικλέτα διακόπτει μια φρενήρη πορεία δημοσιότητας, δημιουργικότητας που απειλούσε να τον κάψει. Πολλές οι φήμες που κυκλοφόρησαν. Κάποιοι είπαν πως το σκηνοθέτησε, κάποιοι πως παραμορφώθηκε φριχτά, άλλοι έλεγαν πως είχε πεθάνει. Αυτός όμως αποτραβήχτηκε σε μια ήσυχη περιοχή για να ζήσει την οικογενειακή ζωή και να μεγαλώσει τα παιδιά του. Σταμάτησε τις συναυλίες και οι δίσκοι που κυκλοφορούσε τα επόμενα χρόνια ήταν αλλιώς. Country και χαμηλοί τόνοι είχαν πάρει τη θέση των ηλεκτρικών ξεσπασμάτων και του τραγουδιού κοινωνικής διαμαρτυρίας. Πολλοί ζητούσαν τον αρχηγό της ανολοκλήρωτης νεανικής επανάστασης πίσω. Η συνείδηση της γενιάς του 60 ήταν ήδη κάπου αλλού. Το 1974 επανέρχεται με τους Band για μια σειρά συναυλιών, ενώ οι δίσκοι του σταδιακά ξανακερδίζουν την απήχηση και τα επίπεδα όσων έκανε στα 60ς. Blood on the Tracks, Desire, Street Legal. H έμπνευση δεν τον είχε εγκαταλείψει. Ερωτικά τραγούδια χωρίς κλισέ, μυστικιστικά μονοπάτια, πικρές αλήθειες και πολύχρωμες παλέτες ονείρων. Ο Ντύλαν ήταν παντού. Σε μια συναυλία του κάποιος θεατής πετά στη σκηνή έναν σταυρό. Όσο τραγουδά, με την άκρη του ματιού του κοιτάζει αυτόν τον σταυρό. Τον παίρνει μαζί του και βρίσκει καταφύγιο στην αλήθεια του Χριστού για τα επόμενα χρόνια, κυκλοφορώντας δίσκους που προκαλούν για άλλη μια φορά το πολιτικοποιημένο κοινό του. Τώρα τον αποκηρύσσουν σαν μετανοημένο ψευτοεπαναστάτη.

 

Τη δεκαετία του 80 και σε ένα μέρος της επόμενης φαίνεται να έχει χάσει την επιρροή του στα μουσικά πράγματα (με φωτεινή εξαίρεση το Oh Mercy του 1989) Πρέπει να έρθει το Time Out Of Mind το 1997 για να ξανασυνηδητοποιήσουν κοινό και κριτικοί πόσο αστείρευτη είναι η πηγή του Ντύλαν. Εκτοτε κάθε χρόνος που περνάει, κάθε δίσκος που κυκλοφορεί, προσθέτουν περισσότερη αίγλη στον θρύλο του.

Στις συναυλίες του ποτέ δεν παίζει τα τραγούδια του όπως είναι ηχογραφημένα στους δίσκους. Ποτέ δεν έχει παίξει ένα τραγούδι ακριβώς με το ίδιο τρόπο. Πολλές φορές προσπαθείς να καταλάβεις ποιο τραγούδι είναι, και το καταλαβαίνεις στο ρεφρέν. Αυτό κρατάει την ένταση σε υψηλά επίπεδα. Δεν είναι ένα νοσταλγικό ταξίδι για τους παλιούς συνοδοιπόρους όπου όλοι θα αισθανθούν οικεία και τρυφερά. Είναι μια εμπειρία με ρίσκο, που συμβαίνει τώρα. Αν το δεις έτσι και είσαι ανοιχτός στην πρόκληση, η συναυλία μπορεί να είναι μυσταγωγία. Αν το δεις αλλιώς, η απογοήτευσή σου είναι μεγάλη.

Deprecated: Function strftime() is deprecated in /home/mystery/public_html/scripts/functions.php on line 373

Deprecated: Function strftime() is deprecated in /home/mystery/public_html/scripts/functions.php on line 374