And all the money I waste is in a manner of taste

“And all the money I waste is in a manner of taste”

Oasis

 

Της Ιωάννας Κοροπιώτη

 

 

Αν στην ερώτηση «Ποιο είναι το αγαπημένο σου χρώμα;» απαντάς «Το πεντακοσιοευρύ», η παρακάτω λίστα είναι ότι πρέπει για σένα! Πάνε τρία χρόνια από τότε που η οικονομική κρίση πήρε για τα καλά θέση στη ζωή μας και το χρήμα, αυτή η… ‘οικουμενική πόρνη’, έγινε παντού το κύριο θέμα συζήτησης. Η μουσική δε θα μπορούσε, βέβαια, να μείνει ασυγκίνητη από το χρώμα του χρήματος. Από την Billie Holiday μέχρι την Katy Perry και από τους Dire Straits ως τους Kasabian, δεν είναι καθόλου λίγες οι φορές που οι καλλιτέχνες μιλούν για τη σημασία του χρήματος. Ειρωνικά, σαρκαστικά, συχνά επιθετικά, αλλά σε κάθε περίπτωση απολαυστικά, η μουσική έχει κατά καιρούς εκφράσει μια σχέση αγάπης και μίσους απέναντι στο χρήμα. Υπάρχουν τραγούδια διασκεδαστικά, σχεδόν ξεκαρδιστικά, που ωστόσο καταφέρνουν να σε βάλουν παράλληλα σε σκέψεις.

 

Από τα τραγούδια που αφορούν στο χρήμα ξεχωριστή θέση κατέχουν όσα έγιναν γνωστά μέσα από δημοφιλή μιούζικαλ. Πολλά από αυτά μάλιστα μεταφέρθηκαν με επιτυχία από το θεατρικό σανίδι στο κινηματογραφικό πανί, όπως το Νο 1 όλων “Money, Money, Money” από το ‘Mama Mia!’, που είναι βασισμένο στη μουσική των Σουηδών ABBA.

Άλλες παρόμοιες περιπτώσεις είναι το “Money Money” από το διάσημο ‘Cabaret’ του 1972, με πρωταγωνίστρια τη  Liza Minnelli, αλλά και το ‘Fiddler on the Roof’ με το (πάντοτε επίκαιρο) “If I Were A Rich Man”, που το 2004 διασκεύασε η  Gwen Stefani. Από τις πιο αξιοσημείωτες ερμηνείες είναι και αυτή του Fred Astaire στο "Puttin' on the Ritz", που μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη το 1946 στη ταινία ‘Blue Skies’. Διατηρώντας αναμφίβολα τη θεατρικότητά του, κλείνει πονηρά το μάτι σε όλους τους νεόπλουτους, που περνούν την ώρα τους “On that famous thoroughfare With their noses in the air”. Από το μεγάλο κεφάλαιο των μιούζικαλ δεν θα μπορούσε να λείπει το “Big Spender” από το ‘Sweet Charity’ του 1966. Αξέχαστη παραμένει η ελληνική του έκδοση: «Αφού τα ‘χεις, να στα ξοδέψω εγώ!».

.

 

Πέρα από τη θεατρική, και η ποπ σκηνή έχει πολλά να μας πει για το χρήμα. Ούτε ένα ούτε δύο, αλλά τέσσερα τραγούδια των Beatles κατέχουν άνετα περίοπτη θέση στην παρούσα  λίστα. Το “Taxman”, από το ‘Revolver,’ θα μπορούσε να είχε γραφτεί φέτος, καθώς οι καυστικοί του στίχοι διατηρούν τον ρεαλισμό τους 45 χρόνια μετά: “(if you drive a car) - I’ll tax the street. (if you take a walk) - I'll tax your feet.”

Το “Can't Buy Me Love” ρίχνει μάλλον μια αθώα ματιά στα πράγματα, γεμάτη από τη φλόγα της πρώτης νιότης:  “I don't care too much for money, money can't buy me love”. Αντίθετα, με τη διασκευή τους στο "Money (That's What I Want)" του Barrett Strong, κρατούν μια κυνική στάση απέναντι στο θέμα: “Your lovin' gives me a thrill, But your lovin' don't pay my bills. Now give me money (that's what I want)”. Το συγκεκριμένο τραγούδι κρατάει τα σκήπτρα του πλέον δημοφιλούς από όσα έχουν σχέση με το χρήμα, δεδομένου ότι έχει γνωρίσει διασκευές από δεκάδες καλλιτέχνες. Μεταξύ αυτών (πάρε βαθιά ανάσα) είναι οι: Little Richard, Jimi Hendrix, Flying Lizards, Led Zeppelin, Diana Ross, Doors, Smashing Pumpkins, Bruno Mars, Hanson (!), Pearl Jam, Scissor Sisters και πολλοί άλλοι.  Οι Fab Four με το “You Never Give me your Money”, από τον τελευταίο τους δίσκο ‘Abbey Road’, επιβεβαιώνουν πως, μέχρι και την τελευταία στιγμή, εξακολουθούσαν να μιλούν για το χρήμα, μάλλον επειδή απλώς είχαν αποκτήσει πολύ…

 

Μετά από τους παιχνιδιάρικους ήχους των σκαθαριών περνάμε στην απέναντι όχθη του Ατλαντικού, όπου μας περιμένουν μερικά από τα πιο διασκεδαστικά, από μουσικής τουλάχιστον άποψης, τραγούδια. “In God we trust” γράφει το αμερικανικό χαρτονόμισμα των 20 δολαρίων, “…All Others Pay Cash” συμπληρώνει με πολύ χιούμορ ο Αμερικανός συγγραφέας και ραδιοφωνικός παραγωγός Jean Shepherd.

«Πάρε τα λεφτά και τρέχα» τραγουδάει ο Steve Miller στο ομώνυμο “Take the Money and Run”, καθώς μας διηγείται την ιστορία του Billy Joe και της Bobbie Sue, που έκαναν ακριβώς αυτό, λήστεψαν έναν τύπο κάπου στο El Paso και έγιναν καπνός. Την ίδια χορευτική και εύθυμη διάθεση βρίσκουμε και στο κλασικό country κομμάτι "If You've Got the Money I've Got the Time", που διασκεύασε με μεγάλη επιτυχία ο  Willie Nelson το 1976. Το "For the Love of Money", όμως, των O'Jays κερδίζει επάξια την προσοχή μας, όχι μόνο χάρη στους προκλητικούς στίχους: “For the love of money People will rob their own brother”, αλλά κυρίως χάρη στην εξαιρετική του παραγωγή και τον καινοτομικό του ήχο. Αλήθεια, μπορείς να αντισταθείς σε τέτοια μπασογραμμή;

.

 

“Free Your Mind And Your Ass Will Follow”. Είχα δει κάποτε αυτό το σύνθημα γραμμένο σε κάποιον αθηναϊκό τοίχο. Αργότερα κατάλαβα ότι προέρχεται από το ομώνυμο album των Funkadelic, που κυκλοφόρησε το 1970 και περιλαμβάνει το συναρπαστικό  “Funky Dollar Bill”. Το 2006 ο Bruce Springsteen κυκλοφόρησε έναν δίσκο με folk τραγούδια, υπό τον τίτλο ‘We Shall Overcome: The Seeger Sessions’.  Σε αυτόν, το ‘αφεντικό’ ερμηνεύει το “Pay Me My Money Down”, ένα κομμάτι που παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Η προέλευσή του αποδίδεται στους μαύρους που δούλευαν σκλάβοι στα καράβια της αμερικανικής πολιτείας της Georgia, γεγονός που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τον διασκεδαστικό του ρυθμό.

.

 

Παραμένουμε σε αμερικανικά εδάφη, ωστόσο ήρθε η ώρα να ακούσουμε κάποια τραγούδια που δεν συμβαδίζουν με το πανηγυρικό και εορταστικό κλίμα που βρήκαμε παραπάνω. Ο Tony Bennett, που πρόσφατα κατέκτησε την κορυφή του Billboard 200 με το ‘Duets II’ σε ηλικία 85 ετών, κυκλοφόρησε το 1997 ένα tribute album στην ερμηνεύτρια της jazz Billie Holiday. Είχε τον τίτλο ‘Tony Bennett on Holiday’ και περιλάμβανε το "God Bless the Child", που η ‘Lady Day’ πρωτοτραγούδησε το 1941 και σήμερα φιγουράρει ανάμεσα στα σπουδαιότερα τραγούδια του περασμένου αιώνα. Ο στίχος του “Yes, the strong gets more While the weak ones fade” είναι μια λιτή περιγραφή της κοινωνικής ανισότητας που βασίζεται στο χρήμα. Ένα χρόνο μετά το ‘Tony Bennett on Holiday’, ο Jeff Buckley, γιός του επίσης μουσικού Tim Buckley, κυκλοφόρησε τον δίσκο ‘Sketches for My Sweetheart the Drunk’. Από αυτόν ξεχωρίζει το “Satisfied Mind”, ένα βαθιά συγκινητικό blues με θέμα τη ματαιότητα του χρήματος: “Money can't buy back all your youth when you're old, a friend when you're lonely, or peace to your soul.” Ο Jeff Buckley είχε την ίδια σκληρή μοίρα με τον πατέρα του. Έφυγε νέος, μόλις 30 ετών, στα τραγούδια του όμως δείχνει πως, έστω και σε νεαρή ηλικία, πρόλαβε να μάθει κάτι παραπάνω.

.

 

“Let's dream it, we'll dream it for free, free money…” τραγουδάει η ποιήτρια του Punk Patti Smith, στο "Free Money" από το ντεμπούτο album της ‘Horses’. Μόνο για το οξύμωρο του τίτλου, είναι ένα τραγούδι που δεν περνάει απαρατήρητο. Μία δεκαετία μετά και οι Βρετανοί  Dire Straits κυκλοφορούν το κλασικό "Money for Nothing", γράφοντας τη δική τους ιστορία. Χαρακτηριστικό παραμένει ακόμη το video clip του τραγουδιού, που βασίστηκε σε κινούμενα σχέδια, που είχαν δημιουργηθεί με τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή, πράγμα εξαιρετικά πρωτότυπο για τις αρχές του ’80.

Τη στιγμή που το "Money for Nothing" κέρδιζε το βραβείο Grammy για την καλύτερη ροκ ερμηνεία, οι επίσης Βρετανοί Pet Shop Boys κυκλοφορούσαν το "Opportunities (Let's Make Lots of Money)". Το ζήτημα των χρημάτων τους απασχόλησε επίσης στο "Love etc" από τον τελευταίο τους δίσκου ‘Yes’ του 2009.

Το “Money Changes Everything” είναι ένα instrumental τραγούδι των Smiths και ήταν B-Side στο single “Big Mouth Strikes Again”. Ακόμα αναρωτιέται κανείς, πως ο Morrissey αποφάσισε να δώσει σε ένα ορχηστρικό κομμάτι έναν τίτλο που αφορά στο χρήμα, για το οποίο θα είχε σίγουρα άπειρα πράγματα να πει.

 

Επίκαιρο όσο κανένα άλλο, το “All the Money ‘s gone” των Babylon Zoo έρχεται από τη δεκαετία του ’90 με έναν στίχο που… μόνο από τη δεκαετία του ’90 θα μπορούσε να έρχεται: “All The Money's Gone, and I feel satisfied for once”. Μήπως να παραδειγματιστούμε; Μάλλον όχι φαίνεται πως απαντούν στο σχετικό ερώτημα οι Aerosmith με το "Eat the Rich" του 1993, ένα hard rock κομμάτι σαν αυτά που μας έχει συνηθίσει ο Steven Tyler και η παρέα του. Παραμένουμε σε σκληρό ήχο και είναι οι σειρά των AC/DC από την Αυστραλία να μιλήσουν για χρήμα με το "Moneytalks". Στη δεκαετία του ’90 βρίσκουμε επίσης τους Καναδούς Barenaked Ladies, που μας αποκαλύπτουν τι θα έκαναν εάν είχαν ένα εκατομμύριο δολάρια.  Από το "If I Had A $1,000,000", λοιπόν,  δεν λείπουν σπίτια, έπιπλα, αυτοκίνητα, εξωτικά κατοικίδια, ρούχα και έργα Τέχνης. Ωστόσο, είναι ο στίχος “If I Had $1000000 I'd buy your love” που δίνει στο ερώτημα την απάντηση που του αρμόζει.

 

Δώδεκα χρόνια μετά το ‘Live at the Greek’, οι Black Crowes συναντούν τον Jimmy Page επί σκηνής. Αυτή τους η εμφάνιση, στο Shepherds Bush Empire  του Λονδίνου τον περασμένο Ιούλιο, λέγεται πως ήταν και η τελευταία τους, καθώς η μπάντα θα κάνει ένα διάλειμμα επ αόριστον. Το σόου έκλεισε με τους Black Crowes και τον κιθαρίστα των Led Zeppelin να ερμηνεύουν ένα από τα πιο ξέφρενα τραγούδια για το χρήμα. Ήταν το “Shake your Money Maker” του Elmore James.

.

 

Για το τέλος σας αφήνω τον απόλυτο ύμνο στο χρήμα: Το “Money” των Pink Floyd από το ‘The Dark Side of the Moon’, που πρόσφατα μάλιστα επανακυκλοφόρησε σε  remastered έκδοση, είναι ο καλύτερος τρόπος για να ολοκληρωθεί η συγκεκριμένη λίστα. Ο David Fricke από το περιοδικό Rolling Stone είχε δηλώσει πως «το “Money” είναι ένα σπουδαίο single επειδή αφορά σε αυτό ακριβώς που έγινε και το ίδιο. Επιτυχία».

Ο Roger Waters, από την άλλη, είπε πως το τραγούδι είχε αρχικά πολλά στοιχεία αμερικανικών blues ως προς τον ήχο. Περιγράφει τη διαδικασία δημιουργίας της γνωστής ‘λούπας’ στη χαρακτηριστική εισαγωγή του “Money” ως εξής: «Έφτιαξα την κασέτα του ρυθμού στη σκιά του κήπου. Η γυναίκα μου τότε ήταν αγγειοπλάστρια. Είχε το εργαστήριό της στον κήπο κι εγώ είχα δίπλα το στούντιο. Είχε μια μεγάλη λεκάνη και μέσα ανακάτευε τον πηλό. Μου ήρθε, λοιπόν, η ιδέα πως θα έφτιαχνα τον ρυθμό. Είχα ένα Reavox A77. Τότε είχα μηχανήματα διπλής εγγραφής με ταινία. Πλησίασα το μικρόφωνο κοντά στη λεκάνη, έριξα μέσα κέρματα, έριξα και μερικά χαρτιά και έψαχνα για τον ήχο που έκανε η ταμειακή μηχανή. Οι ήχοι ήταν 7. Έκοψα 7 κομμάτια ταινίας στο ίδιο μήκος. Τα κόλλησα μεταξύ τους και τα έπαιξα όλα μαζί.» Κάπως έτσι γεννήθηκε ένα από τα πιο κλασικά και συνάμα εμπορικά τραγούδια όλων των εποχών. Είναι πράγματι αστείο πως ένα τραγούδι που μιλάει για το χρήμα απέφερε τόσα χρήματα στους δημιουργούς του.

Και επειδή τα χρήματα, όσα κι αν είναι, δεν είναι ποτέ αρκετά, δείτε μερικά ακόμη τραγούδια που είναι αφιερωμένα σε αυτά:

 

Sixteen Tons - Merle Travis

She Works Hard for the Money – Donna Summer

Waking Up In Vegas – Katy Perry

Underdog – Kasabian

Young Man Blues - The Who

Masters of War - Bob Dylan

Dollars and Cents- Radiohead

Why don’t you get a Job? – The Offspring

.

Deprecated: Function strftime() is deprecated in /home/mystery/public_html/scripts/functions.php on line 373

Deprecated: Function strftime() is deprecated in /home/mystery/public_html/scripts/functions.php on line 374