Ecstasy

Πάνε μόλις δεκαπέντε χρόνια από το 1996 και ο κόσμος έχει αλλάξει τόσο που φαίνεται σαν να έχουν περάσει αιώνες. Το 1996 ήταν η χρονιά που μες στην Άνοιξη αποχαιρέτησε για πάντα τον Οδυσσέα Ελύτη, τον Κριστόφ Κισλόφσκι, τον Jeffrey Lee Pierce και που μες στο καλοκαίρι είδε το κέντρο του Μάντσεστερ να διαλύεται από βομβιστική επίθεση του IRA. Ήταν η χρονιά που το Ποπ+Ροκ ψήφισε ως καλύτερά του άλμπουμ το In Sides των Orbital, το In A Bar Under the Sea των dEUS και το Dust των Screaming Trees. Η χρονιά που ήσουν δεκάξι και μπορούσες πια να μπεις σε club και να ταυτιστείς με το Sixteen του Iggy Pop (κι ας ήταν κομμάτι του ’77). Η χρονιά που το Trainspotting, το πρώτο βιβλίο του Irvine Welsh, έγινε ταινία και η χρονιά που κυκλοφόρησε το τέταρτο βιβλίο του με τίτλο Ecstasy (στην Ελλάδα, το 1997 από τις εκδόσεις Οξύ).

 

Στο Ecstasy ο Irvine Welsh δεν πρωτοτύπησε. Για άλλη μια φορά έβαλε στο επίκεντρο της αφήγησης ανθρώπους του περιθωρίου που ζουν σε ένα παρακμιακό πλαίσιο βίας, ναρκωτικών και εξαθλίωσης. Ο αυτοπροσδιοριζόμενος ως πνευματικός ακτιβιστής Welsh, έγινε άλλωστε διάσημος ακριβώς γιατί κατάφερε να βγάλει στο προσκήνιο αυτή την υποκουλτούρα της Βρετανίας, αναδεικνύοντας μια κοινωνία με σάπιο πυρήνα, πολύ διαφορετική από την εικόνα που η βιομηχανία του θεάματος πλασάρει ως παγκόσμιο trend και που συνοψίζεται σε ψώνια στην Oxford, highlands και κοσμαγάπητους βασιλείς. Αν μη τι άλλο, o συγγραφέας Welsh κατάφερε να γίνει ο ίδιος αγαπητός σ’ αυτή την ομάδα των ανθρώπων του περιθωρίου που σε άλλη περίπτωση δεν θα περνούσαν καν απ’ έξω από τα βιβλιοπωλεία.

 

 

Το Ecstasy είναι ένα βιβλίο άνισο που επιφυλάσσει τα καλύτερα για το τέλος. Αποτελείται από τρία μίνι-μυθιστορήματα με τίτλους: Η Λορέιν Πάει στο Λίβινγκστον, Τα Πλούτη είναι Πάντα Κρυμμένα και Οι Ανίκητοι. Τρεις ιστορίες διαφορετικές, που εντάσσονται σε τρία διαφορετικά είδη - κωμωδία, θρίλερ, love story αντίστοιχα. Η σειρά που είναι τοποθετημένες στο βιβλίο είναι πιθανότατα και η αξιολογική τους σειρά. Το χιούμορ του Welsh στην πρώτη ιστορία είναι από μακάβριο έως αμήχανο και οι μουσικές αναφορές φαντάζουν «φορεμένες». Η δε δεύτερη ιστορία είναι τόσο γκροτέσκα που ενοχλεί. Στην τελευταία, όμως, απ' τις τρεις ο Welsh ξεδιπλώνει όλο το ταλέντο του. Γράφει ένα love story για τη χημική γενιά όπου ενσωματώνεται εξαιρετικά στην πέννα του η κουλτούρα των ναρκωτικών και του clubbing στη Βρετανία των 90's. Και στις τρεις παραπάνω ιστορίες είναι διάχυτη η αίσθηση no future του μέσου Βρετανού νέου, η δύναμή του αλλά και η αδυναμία του να αγαπήσει και να αγαπηθεί (εξ ου και η ανάγκη του να πάρει Ε και MDMA). Η παρακμή απλώνεται ολόγυρά του. Ο πράσινος λυρισμός της βρετανικής εξοχής είναι από άλλον αιώνα. Και το dancefloor των clubs είναι η σκηνή πάνω στην οποία ο Welsh στήνει τους ήρωές του.

 

Οι ήρωες αυτοί αρνούνται την κληρονομιά της British Invasion. Ο νεαρός Βρετανός των 90s απορρίπτει το ροκ που άκουγε ο πατέρας και η μάνα του. Δεν θέλει να είναι διαφορετικός, επαναστάτης, να αλλάξει τον κόσμο. Εκείνοι αυτό ήθελαν και δεν το κατάφεραν ποτέ - κόλλησαν σε μία ζωή συμβιβασμών. Ο νεαρός εκείνος απλά θέλει να είναι σαν όλους τους άλλους κι εκείνοι σαν αυτόν, να γίνει ένα μαζί τους, να τους αγαπήσει και να τον αγαπήσουν γι' αυτό που είναι. Θέλει πραγματική ελευθερία. Δεν θέλει μια ζωή που τον προορίζει δεμένο στο 9-5 ωράριο ώστε να του αρκούν οι μπύρες για το υπόλοιπο 5-9. Χρειάζεται κάτι που θα τον κάνει να ξεχάσει τελείως το μίζερο δωμάτιό του και τη μίζερη πόλη του. Χρειάζεται διαφυγή τώρα κι ας μην υπάρχει το εδώ. Χρειάζεται το Ε. Χρειάζεται τρελό χορό. Χρειάζεται το rave. Χρειάζεται το jungle. Δηλαδή, χρειαζόταν. Γιατί είναι σαν να πέρασε αιώνας από τότε και κανείς ακόμα δεν μπορεί να πει με σιγουριά τι είναι ελευθερία ή τι είναι αληθές.

 

Οι σελίδες του βιβλίου μυρίζουν αλήθειες από τα 90s. Η αγάπη του συγγραφέα για το jungle είναι διάχυτη σ' αυτές. Ο Welsh το παρουσιάζει σαν την φρέσκια απάντηση των νέων στο απαρχαιωμένο ροκ, βάζοντας στο στόμα της ηρωίδας της πρώτης ιστορίας ατάκες, όπως «Goldie και ξερό ψωμί, έτσι;» ή κάνοντας τον ήρωα να λέει «Κοίτα, φιλαράκι, το house είναι η βάση των πάντων, και το jungle είναι η βάση του house. Πρέπει να έχει την ικανότητα να σε εκπλήσσει αλλιώς γίνεται άλλη μια κοινοτοπία όπως έχει καταντήσει η country ή το rock’n’roll». Στην ίδια αυτή πρώτη ιστορία, o Welsh μάς δίνει, ίσως, την καλύτερη περιγραφή του «ήχου της ζούγκλας»: «Κοίταξε τη Λορέιν που χόρευε στους ξέφρενους, αποκαλυπτικούς ήχους από τις κόρνες των αυτοκινήτων και τις σειρήνες που σφύριζαν, στα τρελά ηχητικά εφέ του αστικού εφιάλτη που απλωνόταν κάτω από ένα σαγηνευτικό breakbeat». Αλλά και η ηρωίδα της τελευταίας ιστορίας, που μισεί τον πάλαι ποτέ επαναστάτη, νυν γιάπη σύζυγό της που ακούει διαρκώς Dire Straits και συγκεκριμένα το Money For Nothing, παίρνει ζωή όταν μυείται στην rave κουλτούρα. Φρενήρης ρυθμός και έκσταση και ταχύτητα σε ένα διαρκές τώρα. Αλλιώς, η απελευθερωτική δύναμη της dance σκηνής. Τα πάντα εξαφανίζονται, μαζί τους και τα προβλήματα, με τον τρόπο που περιγράφει ο Γάλλος φιλόσοφος Paul Virillio στο Aesthetics of Disappearance (1991). «Η υπερβολική ταχύτητα είναι συγκρίσιμη με το πολύ φως. Δεν βλέπεις τίποτα». Ακριβώς αυτό. Η γενιά του rave κατασκευάζει την εμπειρία, εκεί που η γενιά της ροκ την αφηγούνταν.

 

 

Ο μόνος των παλιών ηθών που ξεφεύγει από τούτη την καταβαράθρωση του ροκ είναι ο Iggy Pop, που είναι και μια από τις μεγαλύτερες επιρροές του Welsh. Από τον τίτλο ενός δικού του κομματιού του 1990, του The Undefeated, έχει πάρει το όνομά της και η τρίτη ιστορία: Οι Ανίκητοι. Θα μπορούσε να είναι ο ύμνος μιας γενιάς που δεν τη νίκησε κανείς αλλά δεν νίκησε και κανέναν. Πάνε μόλις δεκαπέντε χρόνια από το 1996 και ο κόσμος έχει αλλάξει τόσο πολύ που το jungle, το E και το rave σε λίγο θα αρχίσουν να μπαίνουν σε ρετρό αφιερώματα. Μαζί με το Ecstasy του Irvine Welsh, το In Sides των Orbital και τις βιντεοκασέτες του Trainspotting αποχαιρετούμε την γενιά που εξομολογήθηκε τα πάντα σε ένα dancefloor κι έλιωσε κατασκευάζοντας τεχνητούς παραδείσους. Δεκαπέντε χρόνια μετά και οι τεχνητοί παράδεισοι καταρρέουν. Τελικά, μπορεί τα πάντα να καταστραφούν, ο Iggy Pop, όμως, θα επιβιώσει. Ο Iggy Pop, τα εφηβικά δεκάξι και οι δερμάτινες μπότες.

Deprecated: Function strftime() is deprecated in /home/mystery/public_html/scripts/functions.php on line 373

Deprecated: Function strftime() is deprecated in /home/mystery/public_html/scripts/functions.php on line 374