Lost - οι αγνοούμενοι της σημερινής δισκογραφίας / Episode 2: B-sides

Οι δίσκοι βινιλίου δύο πλευρών μόλις πέρυσι έκλεισαν έναν αιώνα ζωής, καθώς πρωτοεμφανίστηκαν το 1910 από την Columbia Records. Από τη δεκαετία του ’30 και μετά, προστέθηκε σε αυτούς η δεύτερη πλευρά που έγινε ο… φτωχός συγγενής του στρογγυλού μαύρου δίσκου, καθώς με την καθιέρωση των charts άρχισε και η σηματοδότηση των πλευρών του δίσκου σε Α και Β. Λογικό κι επόμενο, η πρώτη πλευρά φιλοξενούσε το τραγούδι που ο καλλιτέχνης και ο παραγωγός φιλοδοξούσαν να κάνει επιτυχία και η δεύτερη πλευρά ένα τραγούδι που ίσως να μην ακουγόταν και ποτέ.

Προς τα τέλη της δεκαετίας του ’40 (1948), η Columbia πάλι, εισήγαγε στην αγορά την επανάσταση του LP των 10 και 12 ιντσών (33 1/3 στροφών) και την αμέσως επόμενη χρονιά η RCA Victor παρουσίασε το φορμάτ που έμελλε να φέρει την έκρηξη του rock ‘n’ roll. Το γνωστό σε όλους μας και πολυαγαπημένο 45άρι (λόγω των στροφών του πικάπ) ή επτάιντσο. Δηλαδή, το single.

Έτσι, από τις αρχές της δεκαετίας του ’50, ξεκίνησε η επανάσταση που κατέληξε στην έκρηξη του rock ‘n’ roll βοηθούμενη από τα σινγκλάκια που στριμώχνονταν στα jukebox και περίμεναν υπομονετικά το κέρμα που θα πέσει στη σχισμή και το δάχτυλο που θα τα επιλέξει για να πάρουν το δρόμο προς τη βελόνα του πικάπ.

Στην αρχή, η πλευρά δεν είχε ιδιαίτερη σημασία. Α και Β φιλοξενούσαν πολλές φορές το ίδιο δημοφιλή τραγούδια που ακούγονταν εξίσου από τα ραδιόφωνα. Σιγά- σιγά, όμως, οι δισκογραφικές, προσπαθώντας να επιβάλλουν τις δικές τους επιλογές, άρχισαν να δίνουν βάρος στην Α πλευρά και έτσι, η Β πλευρά γινόταν ο χώρος πειραματισμού (συχνά πυκνά), δοκιμής, διαμαρτυρίας, έκφρασης μιας άλλης πλευράς του καλλιτέχνη και, ακόμα πιο αραιά, η αδιάφορη πλευρά, που, απλώς, έπρεπε να γεμίσει με κάποιο τρόπο. Όμως, με την πάροδο του χρόνου, αυτή ακριβώς η υποτίμησή της την έκανε και πιο πολύτιμη, αφού τις περισσότερες φορές φιλοξενούσε συνθέσεις που, καλώς ή κακώς, δεν έμπαιναν στα άλμπουμ και αναδεικνύονταν σε σπάνιες, ωθώντας τους απανταχού εραστές σε ένα κυνήγι θησαυρού που δεν ήταν άλλος από το B-side.

Κι αν πιστεύετε ότι γινόταν πολύ κακό για το τίποτα καλό θα ήταν να δείτε μερικά B-sides που παρολίγο θα έμεναν στην αφάνεια αν δεν υπήρχαν οι προαναφερόμενοι εραστές. Το Revolution των Beatles, το I Will Survive της Gloria Gaynor, το Maggie May του Rod Stewart, το How Soon Is Now? των Smiths, το Going Underground των Jam, το The Guns Of Brixton των Clash, το Not Fade Away του Buddy Holly, το Play With Fire και το Lady Jane των Rolling Stones, το Mystery Train, το Viva Las Vegas, το Always On My Mind και το Don’t Be Cruel από τον Elvis. Όλα τα προαναφερόμενα ήταν στη δεύτερη πλευρά (με μόνη εξαίρεση, ίσως, αυτά του Elvis, που πολλές φορές ήταν κυκλοφορίες double A-side, δηλαδή, ισότιμων τραγουδιών) και κατάφεραν ως μοντέρνες Σταχτοπούτες, να ξεπεράσουν τα αδελφάκια τους της πρώτης πλευράς. Άλλες φορές, πάλι, η Β πλευρά ήταν η διέξοδος κυκλοφορίας σε single 45άρι ενός τραγουδιού μεγάλης διάρκειας το οποίο χωριζόταν σε δύο μέρη (Part 1 & Part 2) για να μπορέσει να χωρέσει στα στενά και λιγότερα αυλάκια του επτάιντσου. Τέτοια παραδείγματα είναι τα Papa’s Got A Brand New Bag Part I – II του μεγάλου James Brown και Shout των Isley Brothers.

Υπήρχαν, βεβαίως, και οι περιπτώσεις που το όνομα του καλλιτέχνη μπορούσε να υποστηρίξει και τη φιλοξενία ενός τραγουδιού μεγάλης διάρκειας σε μία μόνο πλευρά, όπως για παράδειγμα το Like A Rolling Stone του Bob Dylan που διαρκεί 6 λεπτά.

Ήδη, όμως, από τα τέλη της δεκαετίας του ’60, λόγω της κυριαρχίας του άλμπουμ, οι πωλήσεις των singles άρχισαν να υποχωρούν για να τονωθούν ξανά -περισσότερο ποιοτικά και από άποψη αποδοχής παρά εμπορικά-, στα τέλη της δεκαετίας του ’70, μετά την έκρηξη του punk και την άνθηση των ανεξάρτητων δισκογραφικών, ιδιαίτερα στη Μ. Βρετανία και την Ευρώπη. Το new wave είχε πλήθος τραγουδιών που επιβλήθηκαν χάρη στην κυκλοφορία τους σε 45άρια και αντίστοιχα αρκετά B-sides που βοηθήθηκαν να αναδειχθούν και αυτά. Σε αυτή την περίοδο, μάλιστα, οι κυκλοφορίες των μικρών ανεξάρτητων είχαν σαφώς ποιοτικότερο προσανατολισμό, αφού το κυνήγι της επιτυχίας ερχόταν σε δεύτερη μοίρα. Έτσι, κυκλοφόρησαν σε 45άρι συνθέσεις εξεζητημένες με ακόμα πιο εξεζητημένα B-sides όπως το Message Oblique Speech των Associates που στη δεύτερη πλευρά φιλοξενούσε τον Billy Mackenzie να τραγουδά a capella στο μπάνιο του (!) ή το, με αρκετή δόση χιούμορ, There's Nothing On This Side, των Wall Of Voodoo. Σε άλλες περιπτώσεις, το B-side έδινε την ευκαιρία στον καλλιτέχνη να διαμαρτυρηθεί με το δικό του τρόπο απέναντι στη δισκογραφική βιομηχανία, όπως έκαναν οι Three Dog Night με το Our B-Side, που ήταν Β πλευρά στο Shambala, διαμαρτυρόμενοι για το γεγονός ότι η εταιρία δεν τους άφηνε να ηχογραφήσουν τις δικές τους συνθέσεις. Αυτό ήταν και το μόνο τραγούδι με τη δική τους υπογραφή στη σύνθεση και τα δεύτερα φωνητικά γίνονταν από μέλη των οικογενειών τους!

Από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, ήδη, το 45άρι άρχισε να ψυχορραγεί δίνοντας σιγά-σιγά τη θέση του στο mp3 και τα ψηφιακά downloads που έδειξαν τα δόντια τους για τα καλά το 2006 με την κυκλοφορία του Crazy των Gnars Barkley να γίνεται το πρώτο τραγούδι που κυκλοφορεί αποκλειστικά σε ψηφιακό φορμάτ για download και φτάνει στην κορυφή των charts. Μαζί με το single, άρχισε να εξαφανίζεται και ο όρος B-side αφού και στο CD η πλευρά είναι μία και τα τραγούδια απλώς συνοδεύονται τις περισσότερες φορές από διάφορες (2 έως και 4) εκδοχές τους σε remixes ή live εκτελέσεις.

Ίσως, κάποια στιγμή, αν και μοιάζει απίθανο, να το δούμε να επανέρχεται, αν αποδεχθούμε τη θεωρία της κυκλικής κίνησης. Μέχρι τότε, μένουμε με τις αναμνήσεις των πιο αγαπημένων μας B-sides.

j.florakis@billboardgreece.com

Active sonar

Sonar’s B(est) side

Elvis Presley – Mystery Train (1955): B-side του I Forgot To Remember To Forget είναι, ίσως, το πρώτο διάσημο B-side, καθώς με την πάροδο του χρόνου έγινε ένα από τα classics του βασιλιά. Το τραγούδι ήταν γραμμένο από τους Junior Parker και Sam Phillips και το πρωτοκυκλοφόρησαν το 1953 κάτω από το όνομα Little Junior's Blue Flames. Ήταν ένα από τα πρώτα singles που έκαναν διάσημη τη Sun Records. Η πρώτη αυτή εκτέλεση, μαζί και του Elvis, συμπεριλαμβάνεται στο soundtrack του Mystery Train του Jim Jarmusch.

The Jam – Going Underground (1980): Φυσικά και ήταν κανονικό single αφού κυκλοφόρησε σαν Α-side και ήταν, μάλιστα, το πρώτο Νο 1 των Jam στη Μ. Βρετανία. Αρχικά, όμως, ήταν προγραμματισμένο ως B-side του Dreams of Children, που, τελικά, πήγε στη δεύτερη πλευρά. Προς επιβεβαίωση των προαναφερθέντων σημειώνουμε ότι το Going Underground δεν συμπεριλήφθηκε σε κανένα κανονικό άλμπουμ του συγκροτήματος κι ας ήταν η μεγαλύτερη επιτυχία τους!

The Clash – Guns Of Brixton (1979): Και όμως… Αυτό το τραγούδι δεν κυκλοφόρησε σε single, παρά μόνο ως B-side του Clampdown. Φυσικά, ο χρόνος το δικαίωσε μαζί με τον συνθέτη του, μπασίστα του γκρουπ, Paul Simonon που ήταν η πρώτη φορά που έβλεπε δική του σύνθεση σε άλμπουμ του γκρουπ, τραγουδισμένη, μάλιστα, από τον ίδιο, που για τις ανάγκες της ηχογράφησης μετατράπηκε και σε κιθαρίστα.

The Beatles – Revolution (1968): B-side του Hey Jude (φανταστείτε!). Η ιστορία το θέλει να ήταν η αιτία μίας εκ των πρώτων συγκρούσεων του John Lennon που το συνέθεσε και το ήθελε ως single και του Paul McCartney. Τελικά, επικράτησε η άποψη του δεύτερου, ίσως γιατί οι Beatles δεν έπρεπε να δείξουν πολιτικό πρόσωπο. Ο Lennon, μέσα από τους στίχους, έπαιρνε θέση ενάντια στις τακτικές των ηγετών των πολιτικών κινητοποιήσεων της εποχής (Βιετνάμ, φυλετικές διακρίσεις κ.λπ.).

Buddy Holly – Not Fade Away (1957): Μεταξύ της πρώτης εκτέλεσης του Buddy και αυτής των Rolling Stones δυσκολευόμουν πάντοτε να διαλέξω και έτσι τα άκουγα σχεδόν πάντοτε και τα δύο μαζί. B-side του Oh, Boy!, οφείλει εν πολλοίς την αθανασία του και στην εκτέλεση των Stones που το έκαναν επιτυχία σαν A-side (Νο 3 στη Μ. Βρετανία).

Rolling Stones – I Wanna Be Your Man (1963): σύνθεση των Lennon/McCartney ηχογραφήθηκε σχεδόν ταυτόχρονα και από τα δύο γκρουπ (Beatles και Stones), αλλά μόνο η εκδοχή των Stones κυκλοφόρησε σε 45άρι. Αρχικά, μόνο του, στη Μ. Βρετανία, χωρίς πολύ μεγάλη απήχηση και ένα χρόνο μετά, το 1964, σαν B-side του Not Fade Away στις ΗΠΑ. Με την πάροδο του χρόνου έγινε ένα από τα κλασικά των Stones. Στην ιστορική του αξία προσθέτει και η συνεισφορά φωνητικών από τον αδικοχαμένο Brian Jones. Ο ίδιος ο Lennon σχεδόν το μισούσε, γι’ αυτό, όπως είπε αργότερα, στη δική τους ηχογράφηση, άφησαν να το τραγουδήσει ο Ringo Starr.

Rod Stewart – Maggie May (1971): B-side του Reason To Believe, που ποτέ δεν κατάφερε να γίνει επιτυχία, ηχογραφήθηκε με τους Faces και συμπεριλήφθηκε στο προσωπικό άλμπουμ του Rod, Every Picture Tells Α Story. Σχεδόν αμέσως έγινε το αγαπημένο των ραδιοφώνων και παρότι παρέμεινε ως Β πλευρά είναι αυτό που θεωρείται ότι πήγε Νο 1 και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.

The Smiths - How Soon Is Now?: Πρωτοκυκλοφόρησε το 1984 σαν B-side του William, It Was Really Nothing στριμωγμένο στη Β πλευρά με το Please, Please, Please Let Me Get What I Want και παρότι ένα χρόνο μετά κυκλοφόρησε σαν A-side και έφτασε στο Νο 24 (ενώ σαν B-side πάτησε το Νο 17), έδρεψε τις δάφνες ποιότητας με τον Seymour Stein, αφεντικό της Sire Records, να το ονομάζει , με αρκετή δόση υπερβολής, το Stairway To Heaven της δεκαετίας του ’80. Σίγουρα, έμεινε σαν σήμα κατατεθέν της μπάντας.

The Strawberry Alarm Clock - Incense And Peppermints (1967): Το πρωτοηχογράφησαν τον Απρίλιο του ’67 όταν ακόμα ονομάζονταν Thee Sixpence και κυκλοφόρησε σαν δεύτερη πλευρά του The Birdman of Alkatrash. Αμέσως,η εταιρία κατάλαβε τις δυνατότητές του και τον Μάιο το κυκλοφόρησε σαν A-side με το γκρουπ να μετονομάζεται σε Strawberry Alarm Clock. Αποτέλεσμα; Νο 1 και μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες των sixties.

Kiss – Beth (1976): Και όμως, η μεγαλύτερη επιτυχία των Kiss, μαζί με το Made For Loving You, κυκλοφόρησε αρχικά σαν B-side του Detroit Rock City για να διορθωθεί το λάθος λίγο μετά και να φτάσει στο Νο 3 του Billboard 100. Είναι, ίσως, και το μοναδικό ρομαντικό τραγούδι των «μασκαράδων» του hard rock. Και να σκεφτεί κανείς ότι μπήκε στο track list του άλμπουμ Destroyer την τελευταία στιγμή!

Deprecated: Function strftime() is deprecated in /home/mystery/public_html/scripts/functions.php on line 373

Deprecated: Function strftime() is deprecated in /home/mystery/public_html/scripts/functions.php on line 374

Ενημέρωση: 27-09-2011 (Δημιουργία: 26-09-2011)

Πλήρες Αρχείο Στηλών | Αρχείο SONAR

HTML5 | CSS3 | WCAG2